Kružni tok saobraćaja je raskrsnica u kojoj se saobraćaj odvija kružno, u smeru suprotnom od smera kretanja kazaljke na satu. Ovaj tip raskrsnice može imati jednu ili više saobraćajnih traka i obeležava se saobraćajnim znakom izričite naredbe koji označava obavezu: kružni tok saobraćaja
.
Raskrsnica sa kružnim tokom se smatra bezbednijom od „klasične“ raskrsnice, jer je smanjen broj konfliktnih tačaka(pešak-vozilo, vozilo-vozilo) kao i brzina kretanja vozila, kako na prilazu raskrsnici tako i u samoj raskrsnici.
Ponašanje vozača u kružnom toku
Slika prikazuje koju saobraćajnu traku treba zauzeti pre uključenja vozilom u kružni tok saobraćaja sa više saobraćajnih traka, da bi se izvršilo isključenje iz kružnog toka na određenom izlaznom kraku.
Na svakom ulaznom kraku u kružni tok postavlja se znak obaveze kružni tok saobraćaja
i najčešće znak nailazak na put sa prvenstvom prolaza.
Ako je na ulaznom kraku u kružni tok postavljen znak nailazak na put sa prvenstvom prolaza
, to predstavlja naredbu vozaču, koji se uključuje vozilom u kružni tok, da ustupi prvenstvo prolaza vozilima koja se već nalaze u kružnom toku.
Ako na ulaznom kraku u kružni tok ne postoji znak nailazak na put sa prvenstvom prolaza
važe uobičajena pravila saobraćaja kao i na svakoj drugoj raskrsnici, koja nije regulisana semaforom ili znacima saobraćajca(važi pravilo desne strane).Vidi tekst Prvenstvo prolaza na raskrsnici sa kružnim tokom.
Vozač koji svojim vozilom ulazi u kružni tok mora da smanji brzinu kretanja, a po potrebi i da se zaustavi i da fazu uključivanja izvede bez izazivanja opasnosti ili smetnji drugim vozačima. Prilikom uključivanja vozila u kružni tok vozač nema obavezu uključivanja pokazivača pravca - migavca.
Vožnja u kružnom toku sa jednom trakom
Dok se približavate kružnom toku uočićete saobraćajni znak obavezan kružni tok
, usporite i pazite na pešake na pešačkom prelazu. Pre ulaska u raskrsnicu pogledajte na levu stranu i ako ima vozila propustite ih. Kad se ukaže prva prilika, pojavi se praznina u toku saobraćaja kroz raskrsnicu, uključite se u kružni tok saobraćaja i nastavite ka željenom izlaznom kraku. Pre izlaska iz kružnog toka dajte migavac za isključenje.
Vožnja u kružnom toku sa više traka
VAŽNA NAPOMENA: ukoliko se radi o kružnom toku sa više saobraćajnih traka, prilikom isključenja iz kružnog toka važno je da se na vreme, pre isključenja, prestrojite u krajnju desnu saobraćajnu traku kružnog toka, kako bi to isključenje bilo maksimalno bezbedno. Obavezna je upotreba migavca.
Ukoliko želite da se isključite iz kružnog toka koji ima više saobraćajnih traka, a vi se ne krećete krajnjom desnom trakom, ne smete se isključiti ako biste pri tome ometali vozilo koje se kreće trakom koja je desno od vaše i nastavlja kretanje kružnim tokom; u tom slučaju, to drugo vozilo ima prednost, morate ga najpre propustiti.
Svaku promenu saobraćajne trake u toku kretanja vozila kružnim tokom, odnosno, prestrojavanje u levu ili u desnu traku u odnosu na onu kojom se trenutno krećete, treba uraditi na bezbedan način, tek kada se uverite da ne ometate vozilo koje se već kreće trakom u koju nameravate da se prestrojite i uz obavezno korišćenje migavca. Isto se odnosi na kretanje bilo koji putem sa više saobraćajnih traka.
Animacija prikazuje isključenje vozila iz kružnog toka sa više saobraćajnih traka kada se vrši skretanje udesno u odnosu na ulaz vozila u kružni tok i koju traku bi trebalo zauzeti pre ulaska u kružni tok.
Pre ulaska u raskrsnicu sa kružnim tokom sa više traka treba da izaberete traku, slično tradicionalnoj raskrsnici sa više traka. Da idete pravo ili desno, prestrojte se u desnu traku, pre ulaska u kružni tok. Da idete pravo ili levo ili da napravite „U“ zaokret, prestrojte se u levu traku pre ulaska u kružni tok.
Kada odaberete traku za ulazak u kružni tok, pazite na pešake koji se nalaze na pešačkom prelazu dok se približavate kružnom toku. Na samom ulazu u kružni tok, na isprekidanoj liniji, pogledajte na levu stranu i prepustite prvenstvo prolaza vozilima koja se već nalaze u kružnom toku.
Animacija prikazuje isključenje vozila iz kružnog toka sa više saobraćajnih traka kada se ne menja pravac kretanja u odnosu na ulaz vozila u kružni tok i koju traku bi trebalo zauzeti pre ulaska u kružni tok.
Zapamtite, u kružnom toku, morate prepustiti prvenstvo prolaza vozilima koja se vać nalaze u kružnom toku, ako je tako regulisano saobraćajnim znakom. Kada se pojavi prazan prostor u saobraćajnom toku, uključite se u kružni tok i nastavite ka vašem izlazu. Pazite na pešake i koristite migavac pre isključenja iz kružnog toka.
Zato što velikim vozilima treba dodatni prostor za manevrisanje u kružnom toku, vozači ne bi trebali da voze neposredno pored takvih vozila.
Animacija prikazuje isključenje vozila iz kružnog toka sa više saobraćajnih traka kada se vrši skretanje ulevo u odnosu na ulaz vozila u kružni tok ili kada se vrši U
zaokret i koju traku bi trebalo zauzeti pre ulaska u kružni tok.
Elementi savremenih raskrsnica sa kružnim tokom
- Centralno ostrvo predstavlja izdignutu površinu u centru raskrsnice oko koga se odvija saobraćaj.
- Razdelno ostrvo predstavlja izdignutu ili farbanu površinu na kracima raskrsnice koja služi za razdvajanje ulaznih i izlaznih tokova. Oblikuje se tako da uspori prilazni saobraćaj, a služi i kao zaštita za pešake kojima je omogućen prelazak u dve faze.
- Kružni tok je saobraćajna površina po kojoj se odvija saobraćaj obrnuto od smera kazaljke na satu.
Bezbednost raskrsnica sa kružnim tokom
Povećana bezbednost savremenih raskrsnica sa kružnim tokom javlja se kao posledica smanjenja broja konfliktnih tačaka u odnosu na klasične raskrsnice, kao i smanjenja brzine vozila kako pri ulasku, tako i tokom vožnje kroz raskrsnicu, koje je uslovljeno geometrijskim oblikom raskrsnice. Smanjenje broja konfliktnih tačaka odnosi se kako na konfliktne tačke između vozila, tako i na konfliktne tačke izmešu vozila i pešaka.
Kod raskrsnica sa kružnim tokom sa jednom saobraćajnom trakom izbegnute su konfliktne tačke presecanja tokova, koje uzrokuju najveći broj nesreća sa povređenima i poginulima. Kod raskrsnica sa kružnim tokom sa dve saobraćajne trake javljaju se konflikti usled nepravilnog korišćenja saobraćajne trake, kao i usled nepravilnih manevara.
